To jest mały krok dla człowieka, ale wielka przysługa dla ludzkości
Czy zastanawiałeś się kiedyś, co by było gdyby zabrakło lasów, rezerwatów przyrody czy parków narodowych? Zapewne takie życie byłoby niezwykle ciężkie ze względu na ograniczoną ilość tlenu
w atmosferze oraz utratę wielu gatunków zwierząt czy też walorów turystycznych urokliwych miejsc, które pozwalają nam na chwilę relaksu i wyciszenia od codziennego zgiełku. Taka ponura przyszłość czeka ludzkość, jeżeli będziemy ignorować podstawowe zasady ochrony środowiska i polegać tylko na organizacjach ekologicznych. Ochrona osobliwych miejsc jest naszym przywilejem i obowiązkiem. Jednym z nich są Góry Towarnie – duma Jury Krakowsko – Częstochowskiej.
Pasmo tych dwuszczytowych gór znajduje się niedaleko wsi Kusięta. U ich podnóży rozciąga się Szlak Orlich Gniazd – jeden z najsłynniejszych szlaków turystycznych Polski. Wśród licznych form krasowych, które można tu spotkać, najbardziej wyróżniają się cztery jaskinie. Te niezwykle interesujące miejsca odznaczają się występowaniem stalaktytów i stalagmitów (Jaskinia Cabanowa), a także tworzących wspaniałe wzory nacieków z mleka wapiennego. Zawierają ślady bytowania ludzi na tych terenach sprzed ponad 2000 lat, jak i z okresu II Wojny Światowej. W czasie okupacji stanowiła ona kryjówkę lub schron. Warto zauważyć, że nazwa jednej z jaskiń – Jaskini Niedźwiedziej nie jest bezpodstawna. Odkrywający ją speleolodzy, odnaleźli w niej szczątki niedźwiedzia jaskiniowego, który obecnie nie występuje na tych terenach.
Najważniejszym walorem Gór Towarnich jest jednak fauna i flora tego obszaru. Jaskinie zamieszkiwane są przez wiele gatunków nietoperzy, spośród których możemy wyróżnić nocka dużego Myotis myotis, nocka nattera Myotis natteri czy nocka Brandta Myotis brandti. Na szczególną uwagę zasługują również troglobionty (organizmy zamieszkujące wyłącznie jaskinie): skoczogonek i pająk Porrhoma moravicum oraz chrząszcze pierwotnie zamieszkujące francuskie Pireneje.
Nie można zapominać o unikatowej florze. W pobliżu popularnej skały nazywanej Kuropatwą rośnie bardzo rzadko spotykany krzew – kłokoczka południowa Staphylea pinnata. Ta mało znana roślina jest uznawana za symbol przyrodniczy Pasma Gór Towarnich. Ponadto składające się na wspaniały krajobraz liczne gatunki drzew i krzewów nadają temu miejscu niepowtarzalny klimat. Można go doświadczyć zarówno duchowo, jak i fizycznie, ponieważ występująca tam murawa kserotoniczna
z jałowczyskami wpływa na wytwarzanie mikroklimatu o właściwościach leczniczych. Turyści mają możliwość podziwiania widoków i spaceru wśród bogatej szaty roślinnej. Jednak tak urokliwe, lecz mało znane miejsce nie jest doceniane przez wszystkich, którzy zdecydowali się obcować z naturą…
Mowa tu o działalności człowieka, który lekkomyślnie i bez większych skrupułów niszczy otaczającą przyrodę. Wspomniana wcześniej murawa kserotoniczna, choć działa pozytywnie na organizm człowieka, jest uczęszczana przez nieuświadomionych kierowców quadów czy też uczestników enduro. Kolejnym problemem są eksploratorzy, którzy badając jaskinie, sukcesywnie niszczą szatę naciekową i pozostawiają po swojej wyprawie śmieci. Ponadto przyczyniają się oni do płoszenia nietoperzy, które zasiedlają te obszary. Mają tu również miejsce akty wandalizmu, które – jak się okazuje – przeważają nie tylko w miastach. Skały z barwnym graffiti czy zniszczona tablica na ścieżce ekologicznej nie wyglądają na działalność przyjazną naturze. Obszar Gór Towarnich nie jest objęty ochroną, dlatego straty ekologiczne, mimo próby podjęcia działań przez niewielkie grupy ludzi, rosną wraz z górą śmieci pozostawionych przez turystów.
Na co dzień niekiedy zapominamy o naszym otoczeniu i skupiamy się na wytworach działalności człowieka, dążąc do ich doskonalenia. Warto jednak zastanowić się nad tym, co tak naprawdę jest dla nas ważne. Odpowiedź wydaje się być oczywista – życie oraz zdrowie. Powoduje to, że powinniśmy zadbać o naturę, która jest ich gwarantem. Troska o nią nie musi wiązać się z dużym nakładem finansowym ani poważnymi przedsięwzięciami. Wystarczy kontrolować własne postępowanie wobec otaczającej przyrody.